مطالعه شبکه های اجتماعی مجازی؛ مطالعه موردی شبکه های اجتماعی دوره و یو 24

آمار و ارقام نشان می دهد که رسانه های اجتماعی رشد و گسترش روزافزون و پرسرعتی داشته اند، بنابر آمارهای الکسا، فیس بوک و یوتیوب که گونه هایی از رسانه های اجتماعی هستند بعد از گوگل پر بازدیدترین سایت های جهان بوده اند. شبکه های اجتماعی مجازی گونه ای از رسانه های اجتماعی هستند که بیشترین شباهت را به جامعه انسانی دارند و به فرد امکان برقراری ارتباط با شمار فراوانی از افراد دیگر، فارغ از محدودیت های زمانی، مکانی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را می دهند. بر اساس آمار سایت الکسا، جذابیت شبکه های اجتماعی در ایران نیز بیشتر از بسیاری سایت های دیگر بوده است؛ نمونه های ایرانی شبکه های اجتماعی نظیر کلوب نیز در کشور ما مورد اقبال بسیارِ افراد استفاده کننده از اینترنت می باشد. تحقیق حاضر به دنبال بررسی شبکه های اجتماعی مجازی به روش تحلیل شبکه بوده است و هدف آزمون این مورد بوده است که افراد با عضویت و حضور در شبکه های اجتماعی مجازی در چه ساختار ارتباطات اجتماعی شرکت کرده و چه روابط اجتماعی برقرار می کنند؟ و از سوی دیگر آیا روش تحلیل شبکه را می توان به عنوان روشی جهت بررسی و کسب شناخت نسبت به شبکه های اجتماعی مجازی مورد استفاده قرار داد؟ در این تحقیق شبکه های اجتماعی به عنوان زیرمجموعه ای از جامعه در نظر گرفته شده که در آن افراد به زندگی ای موازی با زندگی بیرونی خود در جامعه واقعی می پردازند، و با افراد دیگر ارتباط برقرار می کنند. هدف این تحقیق بررسی چگونگی ساختار ارتباطات اجتماعی شکل گرفته در شبکه های اجتماعی مجازی بوده است. نمونه مورد بررسی شامل ارتباطات اجتماعی شکل گرفته در شبکه های اجتماعی مجازی دانشگاهیان ایران (دوره) و متخصصان ایران (یو24) بوده است. جهت دستیابی به هدف تحقیق ابتدا با به کارگیری روش تحلیل شبکه ی اجتماعی ساختار اصلی و زیرین روابط در شبکه استخراج و سپس با رویکردی جامعه شناختی داده های جمع-آوری شده مورد تحلیل عمیق تر قرار گرفت. در قسمت تحلیل یافته ها از مفاهیم و نیز اصطلاحات نظریه گراف برای تفسیر اجزای شبکه شامل گره ها و لبه ها (ارتباطات) استفاده شد که این مهم با کاربرد نرم افزارهای تحلیل شبکه نظیر ucinet، nodexl و pajek انجام گردید. در قالب نتایج این تحقیق قابل ذکر است که روش تحلیل شبکه ی اجتماعی با در نظر گرفتن موجودیتی اجتماعی شامل حداقل دو فرد و ارتباطات میان آنها به عنوان واحد مشاهده و تحلیل، امکان بررسی روابط اجتماعی و نیز مفهوم گروه اجتماعی را در شبکه-های اجتماعی مجازی فراهم آورده و به محقق توانایی بررسی چگونگی ساختار خاص روابط اجتماعی درون شبکه ی اجتماعی مجازی و سپس بررسی اینکه این ساختار خاص حول چه محورهایی شکل گرفته است را می دهد. در تحقیق حاضر و در پی بررسی ساختار روابط اجتماعی شکل گرفته در شبکه های اجتماعی مجازی یو 24 و دوره نتایج حاکی از آن بود که این شبکه ها دارای ساختاری هسته – پیرامونی بوده و هر کدام دارای هسته ای مرکزی از روابط اجتماعی می باشند. این هسته مرکزی ارتباطات اجتماعی از زیرگروه های کوچک همبسته تشکیل شده است که این زیرگروه های همبسته دارای ویژگی های ساختاری مشابه نظیر میزان انسجام اجتماعی، چگالی ارتباطات اجتماعی و نیرومندی ارتباطات اجتماعی مشابه بودند.